AMSTERDAM,
WEIJTINGH & VAN DER HAART.
1856.
[4]
VOORWOORD.
Het was naar aanleiding van eenige door mijgeschreven werkjes, over sommige Noord-Hollandsche Eilanden, dat ik door eenige mijnervrienden en betrekkingen, (geboren Schiermonnikoogers) op wiervriendschap ik hoogen prijs stel, werd aangezocht, om ook van huneiland iets te geven. Rekenende op hunnebelofte, om, zoo veel in hun vermogen was, mij met hunne inlichtingenter zijde te zullen staan, zette ik mij neder ter vervaardiging van hetWerkje, dat ik hierbij, mijnen Landgenooten in het algemeen, en denSchiermonnikoogers in het bijzonder, met bescheidenheidaanbiede.
Terwijl ik tevens mijnen dank betuig aan die allen, welke mij methunne inlichtingen wel hebben willen dienen.
Moge het vele lezers vinden!
Eiland Marken, F. Allan.
den 1 Febr. 1856. [5]
HET EILAND SCHIERMONNIKOOG EN ZIJNE BEWONERS.
Het in zoo vele opzigten belangrijke eilandSchiermonnikoog, dat inzonderheid door degeheel eigenaardige taal der bewoners, zich van de overigeNederlandsche dialecten onderscheidt, maakt tegenwoordig eene dergrietenijen van de provincie Friesland uit, en behoort als zoodanig,tot het Arrondissement Leeuwarden,Kanton Dockum.
Ten Noorden omspoeld door de Noordzee, enten Oosten door de Lauwer, is het ten Zuidenbegrensd door de Wadden, en ten Westen door deuitwatering van de Hunse, welke het Groninger-Diep wordt geheeten. Dit water loopt, nazijne zamenvloeijing met de mondingen der Dockumer-Nieuwezijlen (de Ecumazijl enMunnekezijl,) bij Oostmahorn, door hetzoogenoemde Friesche-Gat, tusschen de Frieschekust en dit eiland, in de Noordzee.—
De gemiddelde diepte van dit zeegat, dat vooral door zijnen sterkenstroom, bij den zeeman bekend is, bedraagt 18–36 voeten. Destroom heeft te dezer plaats zulk eene groote kracht, dat men er, zelfsgedurende de strengste winters, geen ijs aantreft. Dit is echter niethet geval aan het andere [6]einde van h